شناخت استانداردها و کدهای پایپینگ و معیارهای فنی و تفاوتی که میان آنها می باشد برای کسانی که در حوزه پایپینگ و یا صنعت نفت گاز می باشند بسیار حائز اهمیت است. استانداردها و کدهای پایپینگ خاصی وجود دارد که باید هنگام طراحی یا ساخت هر سیستم لوله کشی رعایت شود. یکپارچگی یک سیستم لوله کشی به ملاحظات و اصول مورد استفاده در طراحی، ساخت و نگهداری سیستم بستگی دارد. سیستمهای پایپینگ از اجزایی مانند لوله، فلنج، تکیه گاه، واشر، پیچ و مهره، شیر، صافی، اتصالات انعطاف پذیر و انبساط ساخته می شوند. قطعات را می‌توان در مواد مختلف، در انواع و اندازه‌های مختلف ساخت و ممکن است مطابق با استانداردهای رایج ملی یا مطابق با اقلام اختصاصی سازنده تولید شوند. برخی از شرکت ها حتی استانداردهای لوله کشی داخلی خود را بر اساس استانداردهای ملی و بخش صنعت منتشر می کنند. در این مقاله به بررسی این استانداردها و کدهای پایپینگ و تفاوت آنها به طور کامل خواهیم پرداخت.
استاندارد پایپینگ
استانداردها شامل ملزومات طراحی با جزئیات بیشتر و پارامتر‌های ساختاری و ابعاد و تلزانس برای اجزای خاص لوله کشی مثل انواع مختلف شیرها، لوله‌ها، سه راهی، قلنج، و دیگر موارد مورد استفاده برای تکمیل سیستمهای لوله کشی صنعتی می باشد. در حقیقت استانداردهای لوله کشی، قوانین و الزامات طراحی و ساخت برنامه کاربردی را برای اجزای لوله کشی مانند فلنج، زانویی، سه راهی، شیر و غیره تعریف می کنند. طراحان برای طراحی محصولات خود، و همچنین سازندگان برای تولید محصولات از یکسری استانداردها استفاده می‌کنند. استانداردها زبانی مشترک برای تعریف و اندازه‌گیری معیارهای ایمنی برای محصولات تولیدی می‌باشند. ASTM، API، ISO نمونه‌هایی از استانداردها می‌باشند. ASTM بیش از 12000 استاندارد مختلف برای شرایط مختلف دارد که تقریباً همه چیز را پوشش می‌دهد.
جهت شرکت در دوره‌های تخصصی آموزش پایپینگ موسسه آموزش عالی آزاد نوین پارسیان کلیک کنید
گروه مهندسین در مرحله طراحی پروژه‌ها در بخش‌های مختلف مهندسیو در قسمت‌های مختلف نیاز به تهیه مدارکی با عنوان‌های مختلف می باشند که این مدارک معیارها و مشخصات و محدودیت‌های کاری را در طراحی و یاخرید و.. را مشخص می کند که این مدارک برگرفته از استانداردها و کدهای پایپینگ و یا تجارب افراد با تجربه می باشد که به تائید کارفرما نیز می رسد و جزو مدارک رسمی پروژه محسوب می شود.این مدارک زیاد می باشند و هرجایی که این مدارک باشند کار را برای نفرات بعدی به نوعی ساده تر می کند.
این مدارک شامل موارد زیر می‌شوند:
- piping material specification
- piping design specification
- Insulation specification
- piping construction specification
- supporting specification
کدها (codes)
کدها و استانداردهای مربوط به سیستم لوله کشی و اجزایشان توسط سازمان‌های مختلفی منتشر می شوند. این سازمان‌ها و کمیته‌های ایجاد شده از نمایندگان انجمن‌های صنعتی، تولید کننده‌ها، گروه‌های تخصصی، استفاده کنندگان، آژانس‌های دولتی، شرکت‌های بیمه و دیگر گروه‌های ذی نفع می باشند. تمام این کمیته‌ها مسئول نگهداری، بروز گردن و تجدید نظر در کدها و استانداردها با توجه به پیشرفت‌های صنعتی و فنی، تحقیق انعکاس تجربیات، مشکلات و تغییرات در مراجع استانداردها و کدهای پایپینگ و مشخصه‌ها و مقررات می باشد.
ویرایش و ضمائم کدها
ویرایش کد هر سه سال یک بار منتشر شده و اضافاتو تجدید نظر‌ها نیز در طی این سه سال به آن پیوست می کردند.صفحات اضافات که شامل ضمایم و تجدیدنظرهای اختصاصی به بخش‌های کد می باشد سالیانه منتشر می شوند. کمیته‌های جلسات متعددی برای رسیدگی به پیشنهادات ضمائم و تجدید نظر‌های کد را برگزار می کند فرموله کردن معیارها برای روشن نمودن منظور از الزامات موجود و یا تهیه قوانین هنگامی که نیاز فوری برای مواد یا ساخت که به وسیله قوانین موجود کد پوشش داده نمی شود داشته باشیم.
معیار کد می تواند توسط انجمن ASME تصدیق دوباره و یا لغو گردد.معیار کد مشروط به تایید توسط مقامات اجرایی و نظم دهنده و دارای اختیارات قانونی است.یک معیار کد که یک مرتبه برای ساخت استفاده شده است می تواند دوباره مورد استفاده قرار گیرد. مهندسی لوله کشی صنعتی با توجه به مرجع قرار دادن اخرین نسخه بروز شده، ضمیمه با اصلاحیه خاص از یک کد یا استاندارد باید از قوانین اگاه باشند، علاوه بر اینکه باید از تعهداتی که به کار فرما توسط SPEC ایجاد شده است نیز آگاهی داشته باشند.
جهت شرکت در دوره تخصصی آموزش PDMS موسسه آموزش عالی آزاد نوین پارسیان کلیک کنید
استانداردها و مشخصات فنی
ASME E31.3 یک دسته از کدهای طراحی است به وسیله استانداردها و مشخصات فنی متعددی، پشتیبانی می شود که جزئیات بسیاری از اطلاعات و داده‌های مربوط به اجزای خاص که سیستم لوله کشی را می سازد.در بر می گیرد.اجزای لوله کشی مثل لوله، شیرها، واشر‌ها و پیچ‌ها هستند. این استانداردها و مشخصات فنی بین المللی شامل موارد زیر می شود:
- مواد
- ترکیب شیمیایی استحکام مکانیکی و تست
- ابعاد و تلزانس‌ها
- آزمایش
- تست سیستمهای لوله کشی و شیرها
- ساخت
متداول ترین استاندارد و مشخصات فنی که زیر نظر کد ASME B31.3 است شامل سازمان‌های زیر می باشد.
- انجمن مهندسان مکانیک آمریکا
- انستیتو نفت امریکا
- انجمن استاندارد سازی تولید کننده
- انجمن تست و مواد امریکا
- انجمن تامین آب امریکا
- انجمن جوش آمریکا
شاید به مطلب “معرفی کامل و بررسی امکانات نرم افزار AVEVA E3D” علاقه داشته باشید
هدف انتشار این استانداردها و مشخصات، این است که ابعاد، تلرانس‌ها و مواد سازنده اجزای لوله کشی، استاندارد سازی شوند تا ساخت و نصب را بتوان با هم ترکیب نمود.استانداردها و مشخصات روش‌ها و بازرسی، تضمین می کند که کیفیت مواد و ترکیبات سیستم لوله کشی، در سطح قابل قبولی برای کد است. این اسناد ضروری است و بدون انها صنعت بی نظم خواهد شد.
B31.1 لوله کشی واحد‌های نیروگاهی
این کد ASME حداقل ملزومات برای طراحی، مواد، ساخت، ساختمان، تست و بازرسی لوله کشی واحد‌های نیروگاهی وسرویس‌های کمکی را برای ایستگاه‌های تولید الکتریسیته، کارخانجات صنعتی پایه، کارخانجات حرارتی مرکزی و ناحیه ای تعیین می کند. این کد لوله کشی خارجی بویلر‌های نیروگاهی با دمای بالا پوشش می دهد، همچنین بویلر‌های فشار آب که آب یا بخار در فشار بالای 15PSIG تولید می شود و آب با دمای بالا در فشار بالای pisg 160 یا دمای بالا 25f تولید می شود را نیز شامل می شود.
B31.2 لوله کشی سوخت گازی
در سال 1955 تصمیمی برای انتشار بخش‌های مجرای B31 کد برای لوله کشی تحت فشار گرفته شد نتیجتا بخش دوم B31.1 مربوط به سال1955 به روز شد و برای نشر به عنوان لوله کشی سوخت گازی اصلاح شد.
B31.3 – لوله کشی فرآیند
ASME B31.3 شامل الزامات لوله کشی است که معمولاً در پالایشگاه های نفت یافت می شود. پلنت‌های شیمیایی، دارویی، نساجی، کاغذ، نیمه هادی و برودتی؛ و کارخانه ها و پایانه های فرآوری مرتبط. این مواد و اجزاء، طراحی، ساخت، مونتاژ، نصب، بررسی، بازرسی و آزمایش لوله کشی را پوشش می دهد.
B31.4 – سیستم های حمل و نقل خط لوله برای مایعات و دوغاب
ASME B31.4 الزاماتی را برای طراحی، مواد، ساخت، مونتاژ، بازرسی، آزمایش، بهره برداری و نگهداری سیستم های خط لوله مایع بین میادین یا تأسیسات تولید، کارگاه‌های مخازن، تأسیسات ذخیره سازی بالا یا زیرزمینی، کارخانه های فرآوری گاز طبیعی، پالایشگاه ها تجویز می کند. ، ایستگاه های پمپ، کارخانه های آمونیاک، پایانه ها (دریایی، ریلی، و کامیون)، و سایر نقاط تحویل و دریافت، و همچنین خطوط لوله انتقال مایعات در داخل ایستگاه های پمپ، مزارع مخازن، و پایانه های مرتبط با سیستم های خط لوله مایع. این آیین نامه همچنین الزاماتی را برای طراحی، مواد، ساخت و ساز، مونتاژ، بازرسی، آزمایش، بهره برداری و نگهداری لوله های انتقال دوغاب آبی مواد غیرخطرناک مانند زغال سنگ، سنگ معدنی، کنسانتره و سایر مواد جامد، بین کارخانه فرآوری دوغاب تعیین می کند. یا ترمینال و یک نیروگاه یا پایانه گیرنده.
B31.5 – لوله های تبرید و اجزای انتقال حرارت
ASME B31.5 مبرد، اجزای انتقال حرارت و لوله‌های خنک‌کننده ثانویه را برای دماهای پایین -320 درجه فارنهایت (196- درجه سانتیگراد) پوشش می‌دهد، چه در محل نصب شده باشند و چه در کارخانه مونتاژ شده باشند. به کاربران توصیه می‌شود که سایر بخش‌های کد لوله‌کشی ممکن است الزاماتی را برای لوله‌کشی تبرید در حوزه‌های قضایی مربوطه خود ارائه کنند.
این کد برای سیستمهای مستقل یا واحدی که مشمول الزامات آزمایشگاه‌های بیمه‌گر یا سایر آزمایشگاه‌های آزمایش ملی شناخته شده هستند، اعمال نمیشود. همچنین برای لوله کشی آب اعمال نمی شود. لوله های طراحی شده برای فشار گیج خارجی یا داخلی بیش از 15 psi (105 کیلو پاسکال) صرف نظر از اندازه. یا مخازن تحت فشار، کمپرسورها یا پمپ ها. با این حال، B31.5 شامل تمام لوله های مبرد و خنک کننده ثانویه متصل است که از اولین اتصال مجاور چنین دستگاهی شروع می شود.
B31.7 – پایپینگ انرژی هسته ای
قوانین این آیین نامه الزاماتی را برای طراحی، مواد، ساخت، نصب، بررسی، بازرسی، آزمایش و صدور گواهینامه لوله های هسته ای برای استفاده در هر نیروگاهی تشکیل می دهد. سیستمهای لوله‌کشی که قوانینی برای آنها در این آیین‌نامه مشخص شده است، سیستم‌هایی هستند که برای ایجاد مانع نگهدارنده فشار در یک نیروگاه هسته‌ای یا فراهم کردن مهار کلی نیروگاه هسته‌ای طراحی شده‌اند. این قوانین الزامات ساخت و ساز جدید را فراهم می کند. آنها تنش های مکانیکی و حرارتی از جمله تنش های ناشی از عملکرد چرخه ای را پوشش می دهند، اما خرابی هایی را که ممکن است در سرویس رخ دهد را پوشش نمی دهند.
B31.8 – سیستم های پایپینگ انتقال و توزیع گاز
ASME B31.8 سیستمهای لوله‌کشی انتقال و توزیع گاز، از جمله خطوط لوله گاز، ایستگاه‌های کمپرسور گاز، ایستگاه‌های اندازه‌گیری و تنظیم گاز، خطوط اصلی گاز و خطوط خدمات را تا خروجی مجموعه کنتور مشتری پوشش می‌دهد. این شامل خطوط لوله انتقال و جمع آوری گاز، از جمله لوازم جانبی است که به منظور انتقال گاز از تأسیسات تولید به مناطق خشکی نصب می شوند.
B31.9 – لوله کشی خدمات ساختمان
ASME B31.9 حاوی قوانینی برای لوله کشی در ساختمان های صنعتی، سازمانی، تجاری و عمومی و خانه های چند واحدی است که نیازی به محدوده اندازه، فشار و دما در B31.1 ندارد. ASME B31.9 الزاماتی را برای طراحی، مواد، ساخت، نصب، بازرسی، بررسی و آزمایش سیستم های لوله کشی برای خدمات ساختمان تجویز می کند. شامل سیستم های لوله کشی در ساختمان یا در محدوده املاک می باشد.
جهت شرکت در دوره تخصصی آموزش PMS موسسه آموزش عالی آزاد نوین پارسیان کلیک کنید
Specifications
اسپک‌ها شروط مهمی می باشد که باید خارج از کد یا استاندارد باشد و تمام سازمان‌های خصوصی همه این شروط را به متریال، اجزا و سرویس‌های گوناگونی اضافه می‌کنند. اسپک‌ها توسط کمپانی‌های خصوصی به منظور الزامات اضافه شده برای یک محصول خاص یا کابرد خاص تدوین می‌شوند.علت نیاز به اسپک‌ها اجازه ایجاد شرایط سفارشی کردن محصولات می باشد همچنین خریدار می تواند برای هر طراحی که مد نظر خود دارد شرایط ملزومات را ایجاد کند. مشخصات پایپینگ در حقیقت اسناد فنی هستند که توسط شرکت‌های خصوصی برای رسیدگی به الزامات اضافی مربوط به یک محصول یا برنامه خاص ایجاد می‌شوند. Piping Specs الزامات خاص/اضافی را برای مواد، اجزا یا خدماتی که فراتر از کد و الزامات استاندارد هستند، فراهم می کند.
قبل از شروع هر کاری، مراجعه به مشخصات لوله کشی برای تعیین و استفاده از مواد صحیح ضروری است. برای کار بررسی کنید که از آخرین ویرایش مشخصات استفاده می کنید. به “آنچه قبلاً نصب شده باید درست باشد” اعتماد نکنید زیرا همیشه اینطور نیست! در صورت مشاهده مغایرت، باید گزارش شود. توجه داشته باشید که مشخصات لوله کشی فقط در مورد کارخانه، سایت یا نصب تعریف شده اعمال می شود. به عنوان مثال سایر سایت ها یا کارخانه ها می توانند مشخصات لوله کشی خود را داشته باشند و قابل جابجایی با پروژه دیگر نیستند.
