جلسه اول “طراحی و مدل سازی نرم افزار طراحی پایپینگ”

توسط امین طاهری آخرین ویرایش سپتامبر 30, 2021

سید ابوالفضل علوی نژاد هستم با سمینار آشنایی با نرم افزار های Modeling پایپینگ در خدمت شما عزیزان هستم.

به علت طولانی شدن مباحث Modeling، این سمینار در دوبخش خدمت شما تقدیم خواهد شد.

همانطور که همه شما میدانید قبل از خلق نرم افزار ها تمام کارهای مربوط به نقشه کشی ,مدلینگ, محاسبات در تمام حوزه ها بوسیله دست انسان با صرف زمان های طولانی انجام میشد. با ظهور کامپیوتر و توسعه نرم افزار ها توسط شرکت مختلف و رقابت میان آنها ,نرم افزار های گوناگونی پدید آمده است ,در حوزه کاری پایپینگ نیز به همین منوال بوده است , در ابتدا تمامی نقشه ها پالایشگاه ها و پتروشیمی ها و صنایع گوناگون با صرف زمان طولانی (نفر ساعت بالا) و تعداد نفرات زیاد با تصورات اولیه زیاد نقشه کشان و مهندسان به ساخت و بهره برداری رسیده است. که به علت خطای احتمالی انسان احتمال خطا نیز بالا بوده و نیز دوباره کاری های زیادی نیز در پی داشته است.

لذا با استفاده و بهره برداری ازنرم افزارها در واقع موارد زیر حاصل شده است:

صرفه جویی در زمان
جلوگیری از دوباره کاری های مجدد
صرفه جویی در مصرف اقلامی همانند نقشه های کاغذی و ….
کاهش در محل ذخیره اطلاعات (rev های قبلی نقشه ها حجم وسیعی از مکان شرکت ها را اشغال می کرد)
سرعت در انجام کارها و دقت بالا

در حوزه پایپینگ همانطوری که دوستان اطلاع دارند دسته بندی گروه های پایپینگ به دسته های زیر تقسیم بندی می شود.

و هر کدام از گروه ها از نرم افزار های خاص خود استفاده می برند. که در این سمینار هدف بررسی مجموعه نرم افزار های که در حوزه طراحی یا مدلینگ پایپینگ می باشد

من سعی کردم برای آشنایی دوستان مهترین و پر کاربرد ترین نرم افزار های که در حوزه مدلینگ در حال حاضر در دنیا مورد استفاده قرار گرفته است را با معرفی و ذکر معایب و مزایا و کاربرد ها خدمت دوستان عرض نمایم.

PDMS

نرم افزار طراحی PDMS یا همان Plant Design Management System یکی از قوی ترین نرم افزار طراحی (Modeling) سیستم های لوله کشی در جهان است.

نرم افزار PDMS ساخت شرکت AVENA می باشد. که شرکت مذکور یک شرکت انگلیسی می باشد

این نرم افزار در صنایع نفت ، گاز و پتروشیمی کاربرد های بسیاری دارد.

قابل ذکر است که اکثرا در حال حاضر در پروژه های نفت و گاز در ایران در اکثر شرکت های داخلی از نسخه 11.5 و 11.6 نرم افزار که تحت ویندوز XP اجرا میشود استفاده میشود که منتهی امر به علت اینکه ویندوز XP قابلیت های نسخه های جدید ویندوز مانند ویندوز 7 یا 8.1 یا 10 رو ندارد ,و نسخه های مذکور تنها روی ویندوز XP کار می کنند محتمل است که به سمت ورژن های جدید آن بطور مثال نسخه 12 جابه جایی پیدا کنند.

البته قابل ذکر است که یک سری پروژه جدید در برخی از شرکت ها از نسخه 12 استفاده شده است. , پیش بینی می شود تمام شرکت ها رو به نسخه 12 به بالا آورند

عکس های زیر نمایی از محیط نرم افزار می باشد:

در کل نرم افزار PDMS را در 10 ماژول تقسیم بندی می کنند. این 10 ماژول عبارتند از:

Admin
Monitor
Design
Draft
Iso Draft
Paragon
Specon
Procan
Lexicon
Spooler

ADMIN :

این بخش مربوط به مدیریت کل سیستم میباشد که در آن میتوان به تعریف پروژه ، ایجاد بانکهای اطلاعاتی ( Database ) ، تعریف کاربران و اختصاص Password برای آنها ، ایجاد محدوده های کاری برای هر کاربر ، مشاهده فعالیت کاربران ، ایجاد هماهنگی بین کاربران ، ایجاد تیم های کاری و … اشاره نمود . به طور معمول شخصی که به عنوان ADMIN یک پروژه این وظیفه را بر عهده میگیرد ، باید به تمامی قسمتهای نرم افزار اشراف کامل داشته و از تجربه بالایی در انجام پروژه های با ای نرم افزار داشته باشد تا بتواند از ایجاد مشکلات احتمالی جلوگیری نماید.

Design:

این بخش مهمترین بخش نرم افزار میباشد که به مدل سازی واحد میپردازد . به طور کلی یک واحد فرآیندی متشکل از واحد های مکانیک ، سازه ، عمران ، معماری ، برق ، ابزار دقیق و … میباشد که در این قسمت میتوان کلیه این واحد ها را با تمام بخش های مختلف آن با دقیق ترین و کاملترین جزئیات مدل سازی نمود . در ماژول DESIGN برای طراحی هر واحد ، بخش مجزایی وجود دارد . از جمله بخش های Pipework ، Equipment ، Structure ، Hvac و … که هر کدام حاوی منوهای مخصوص به خود میباشند . از مهمترین ویژگیهای ماژول DESIGN میتوان به مدلسازی کل واحد فرآیندی ، بررسی برخورد اجزائ مختلف با هم ، بررسی و مشاهده آخرین فعالیت های انجام شده کاربران ، گزارشگیری از مدل و مشاهده نمای کلی واحد اشاره کرد .

DRAFT:

جهت تهیه نقشه های دو بعدی و سه بعدی از جمله Plot plan ، Piping plan ، Key plan و … جهت نشان دادن موقعیت تجهیزات و لوله ها و ابزار آلات و المانهای دیگر موجود در واحد به کار میرود . کلیه این نقشه ها در فرمت های مختلف برای استفاده در نرم افزار های متداول از جمله اتوکد تهیه میشوند که این ویژگی ویرایش آنها را تسهیل مینماید . از جمله تنظیمات این بخش میتوان به تنظیات کلی نقشه ، ابعاد مدرک ، Scale نقشه ، مدیریت فایلهای خروجی از جمله رنگ ، سایز ، محل ذخیره سازی ، اندازه گذاری ها ، ایجاد TAG بر روی کامپوننتها و تجهیزات ، تنظیم نمای دید و … اشاره نمود . از نقشه های خروجی این بخش در فاز ساخت پروژه ( Construction ) استفاده میشود و دارای اهمیت زیادی میباشد که این مهم دقت بالایی را برای تهیه این نقشه ها نیاز دارد .

PARAGON & SPECON:

این بخش اختصاص به Catalogue نویسی برای بخش های دیگر نرم افزار را دارد . از جمله تعریف مدرک PMS ( Piping Material Specification ) برای بخش piping و همچنین کاتالوگها مورد نیاز بخش های Structure & Instrument و … . به طور معمول در ابتدای پروژه نیاز به تکمیل این قسمت و وارد نمودن کلیه المانهای مورد نیاز در بخش DESIGN را داریم که این مهم با توجه به استاندارد های طراحی و نمودارها و جداول مهندسی انجام میشود

ISODRAFT:

علاوه بر نقشه های دوبعدی ، نیاز به نقشه های ایزومتریک نیز داریم که در این بخش میتوان از نرم افزار خروجی گرفت . این نقشه ها به طور خاص برای سیستم Piping به کار میرود و مشخصاتی از جمله مسیر حرکت لوله و جانمایی اتصالات و تجهیزات و طول لوله و تعداد و …به ما میدهد . این نقشه ها به صورت فرمت های قابل استفاده در نرم افزار اتوکد میباشند که ویرایش آنها را برای ما آسان میسازد . این ماژول نیز تنظیمات کلی برای تهیه نقشه ها و سایز بندی آنها و نوع فرمت خروجی آنها دارد .

SPOOLER :

جهت تقسیم بندی خطوط ایزومتریک در Shop و فاز ساخت پروژه کاربرد دارد

در انتها قابل ذکر است آخرین نسخه و ویرایش نرم افزار نسخه 12.1 می باشد

PDS

نرم افزار طراحی PDS یا همان Plant Design System یکی دیگر از قوی ترین نرم افزار طراحی سیستم های لوله کشی در جهان است. این نرم افزار ساخت شرکت Intergraph می باشد که یک شرکت آمریکایی می باشد

این نرم افزار در صنایع نفت ، گاز و پتروشیمی کاربرد های مخصوصا طراحی پالایشگاه ها کاربرد فراوان دارد. این نرم افزار در واقع یک batch نرم افزاری می باشد که با نرم افزار Microstation ارتباط بر قرار می کند.

نرم افزار PDS همانند PDMS دارای قابلیت های بیشماری است که در زیر به چند نمونه از آن ها اشاره خواهم کرد:

طراحی کامل یک پالایشگاه ، نیروگاه و پتروشیمی
طراحی کامل سیستم پایپینگ (لوله کشی)
قابلیت دادن خروجی تمامی مواد و تجهیزات مصرف شده در طراحی
قابلیت ساپورت گذاری در مسیر های سیالات در گذر در لوله ها
نمایش گرافیکی ساده(دو بعدی )
دارای پایگاه داده گسترده برای قسمت های مختلف نرم افزار –قابل ذکر است که پایگاه داده این نرم افزار تحت نرم های داده ای مثل oracle و SQL Server می باشد
قابلیت ایجاد تجهیزات در قالب دلخواه
توانایی کار تحت شبکه ( چندین User زیر نظر شخص admin روی یک پروژه به صورت جداگانه مشغول به کار باشند)

این نرم افزار در حال بعد از PDMS بیشترین کاربرد در صنعت نفت و گاز کشور بر عهده دارد. قابل ذکر است که عمده استفاده از این نرم افزار در کشور های آمریکا و کانادا و هند می باشد.

• به علت user enemy بودن این نرم افزار افراد زیادی در پی تعریف پروژه در این نرم افزار در ایران نبودند