تاثیر HSE بر توسعه پایدار پروژه های عمرانی

بی تردید چشم انداز بیست سال آینده کشوﺭ، دست یابی به توسعه پایداﺭ است. عامل‌های متعددی دﺭ دست یابی به توسعه پایداﺭ نقش داﺭند که از آﻥ جمله می‌تواﻥ عامل‌های اقتصادی، اجتماعی، صنعت، فرهنگ ﻭ هم چنین بهداشت، ایمنی ﻭ محیط زیست ﺭا ناﻡ برد. نگرﺵ فوق، استراتژی به حداقل ﺭساندﻥ اثرهای نامطلوﺏ صنعت بر محیط ﻭ افزایش اثرهای مطلوﺏ آﻥ با تامین ایمنی همه جانبه کلیه کاﺭکناﻥ سازماﻥ، تجهیزاﺕ ﻭ تاسیساﺕ ﻭ حفاظت از محیط زیست به عنواﻥ سرمایه انسانی ﺭا الزاﻡ می‌نماید. یکی از نشانه‌های باﺭز توسعه پایداﺭ دﺭ هر کشوﺭ ایجاد فرهنگی است که دﺭ آﻥ ﺭعایت دقیق اصول ایمنی ﻭ بهداشت کاﺭ همچوﻥ یک اﺭزﺵ اجتماعی دﺭ کلیه سطوﺡ جامعه موﺭد توجه قراﺭ گیرد. حفظ ﻭ صیانت از نیرﻭی انسانی ﻭ نیز استفاده دﺭست از منابع مادی ﻭ معنوی کشوﺭ از دیگر جنبه‌هایی است که دﺭ ﺭاستای توسعه پایداﺭ تعریف می‌شود.

برای شرکت در آموزش دوره های معماری در نوین پارسیان کلیک نمایید

بهبود عملکرد صنایع

نتایج تحقیق‌های بین المللی دﺭ زمینه ﺭیشه یابی حوادﺙ دﺭ صنایع بزﺭﮒ نشاﻥ می‌دهد که عامل‌هایی نظیر ضعف دﺭ برنامه ﺭیزی، عدﻡ آموزﺵ کافی پرسنل، ﺭﻭﺵ‌های نادﺭست مدیریتی، ساختاﺭهای سازمانی نامناسب ﻭ عدﻡ پذیرﺵ فرهنگی، دﺭ زماﻥ‌های مختلف عمر یک سازماﻥ زمینه ساز ﻭقوﻉ حوادﺙ بوده اند.

راهکارهایی برای رسیدن به توسعه پایدار

طبق مفهوﻡ توسعه پایداﺭ که به معنای تلفیق اهداﻑ اقتصادی، اجتماعی ﻭ زیست محیطی برای حداکثر سازی ﺭفاه انساﻥ فعلی بدﻭﻥ آسیب زدﻥ به منابع ﻭ توانایی نسلهای آتی برای برآﻭﺭد نیازهایشاﻥ می‌باشد دﺭ می‌یابیم که مدیریت ایمنی HSE همواﺭه دﺭ جهت استیلای این مهم دﺭ زندگی ﺭﻭزمره ﻭ کاﺭی بشر گاﻡ برداشته است. نظاﻡ مدیریت یکپاﺭچه HSE با ایجاد بستر فرهنگی خلاق ﻭ نگرشی نو ﻭ ﺭﻭﺵ مند، به تبیین تاثیر متقابل عامل‌های بهداشت، ایمنی ﻭ محیط زیست پرداخته ﻭ از این طریق نقاﻁ آسیب زای بالقوه، حوادﺙ ﻭ مشکلاﺕ ﺭا به طوﺭ نظاﻡ مند موﺭد اﺭزیابی قراﺭ داده ﻭ ﺭﻭﺵ‌های مبتنی بر پیش گیری ﺭا اﺭایه می‌نماید. برای استقراﺭ نظاﻡ جامع مدیریت HSE دﺭ یک سازماﻥ، بسیاﺭ حایز اهمیت است که بتواﻥ چاﺭچوﺏ یکپاﺭچه ﺭا برای تعادل بخشیدﻥ میاﻥ عامل‌های مختلف تاثیر گذاﺭ بر موضوﻉ‌های HSE که به سرعت دﺭ حال تغییر است، به شیوه ای منطقی ﻭ حرفه ای ایجاد نمود. تدﻭین برنامه دست یابی به هدﻑ‌های استراتژیک  HSEیکی از موثرترین ﺭاه‌ها دﺭ ایجاد تعادل میاﻥ عناصر مختلف تاثیر گزاﺭ بر هدﻑ‌های HSE است. تنها دﺭ این صوﺭﺕ می‌تواﻥ از تحقق برنامه‌های HSE مطابق با برنامه ﺭیزی‌های انجاﻡ شده اطمیناﻥ حاصل نمود.

پروژه های عمرانی، خطرناکترین صنایع

پرﻭﮊه‌های عمرانی به دلیل ماهیت منحصر به فرد آﻥ از خطرساز ترین ﻭ پرحادثه ترین صنایع دﺭ جهاﻥ محسوﺏ می‌شود. ﻭجود حوادﺙ شغلی آسیب زا دﺭ پرﻭﮊه‌های عمرانی مانند سقوﻁ از اﺭتفاﻉ ﻭ لغزیدﻥ، پرتاﺏ اشیا، سایش ﻭ تصادﻑ از عمده حوادﺙ این صنعت به شماﺭ می‌آیند که علاﻭه بر اینکه هزینه‌های مستقیم ﻭ غیرمستقیم ﻭ پیامدهای اجتماعی ناگواﺭی ﺭا دﺭ پی داﺭند، پیامدهای دیگری همچوﻥ پیگیری‌های حقوقی، تخریب ﻭجهه سازماﻥ، کاهش کیفیت پرﻭﮊه ﻭ غیره ﺭا به دنبال خواهند داشت. دﺭ این ﺭاستا، توجه به این مواﺭد می‌تواند دﺭ برتری یافتن ﻭ بهره ﻭﺭی سازمانها نقش بسیاﺭ زیادی داشته باشد؛ بنابراین، مدیریت بهداشت، ایمنی ﻭ محیط زیست (HSE) می‌تواند پرﻭﮊه‌ها ﺭا دﺭ کشف نقاﻁ بحرانی آنها یاﺭی نماید ﻭ به دستیابی توسعه پایداﺭ منجر گردد.

برای شرکت در دوره آموزش طراحی سازه در نوین پارسیان کلیک نمایید

تحقیقات درباره بهبود عملکرد صنایع و پروژه های عمرانی

ﺭﻭﺵ تحقیق دﺭ این مقاله ﺭﻭﺵ تحقیق کیفی ﻭ به صوﺭﺕ نظری می‌باشد که بر پایه توصیف ﻭ تحلیل داده‌ها ﻭ اطلاعاﺕ موجود دﺭ منابع استواﺭ است. بر این اساﺱ با بهره گیری از ﺭﻭﺵ کتابخانه ای ﻭ با مطالعه ﻭ بازخوانی پژﻭهشهای پیشین ﻭ گردآﻭﺭی اطلاعاﺕ از طریق بانکهای اطلاعاتی، مطالعاﺕ کتابخانه ای، شبکه‌های کامپیوتری ﻭ جستجوی دﺭ ﻭﺏ سایتهای مرتبط ﻭ جمع آﻭﺭی اطلاعاﺕ مفید بر اساﺱ دیدگاه متخصصین، افراد نخبه ﻭ مشاهده دﺭباﺭه این موضوﻉ ﻭ توصیف ﻭ دسته بندی اطلاعاﺕ به برﺭسی موضوﻉ پژﻭهش پرداخته شده است.

توسعه پایداﺭ امرﻭزه، بحث توسـعه پایداﺭ، یکی از بحثهای بسـیاﺭ مهم ﻭ ﺭایج دﺭ سـطح بین المللی اسـت. سـازماﻥ‌ها ﻭ نهادهای پر طرفداﺭ محیط زیست دﺭ جهاﻥ ﻭ همچنین سازماﻥ ملل از مهمترین اﺭگانهای دخیل دﺭ این امر هستند. بحث جدی ﻭ کاﺭ شنا سانه دﺭ این موﺭد، پس از بحراﻥ مذکوﺭ، آغاز شد که نقطه اﻭﺝ این بحثها، دﺭ سال ۱۹۹۲ به کنفرانس جهانی تو سعه پایداﺭ، معرﻭﻑ به اجلاﺱ زمین  دﺭ شـــهر ﺭیودﻭﮊانیرﻭ برزیل انجامید که بعدها به اجلاﺱ ﺭیز مشـــهوﺭ شـــد ﻭ دﺭ آﻥ قطعنامه ای برای اﺭائه ﺭاهبردهایی دﺭ جهت توسعه پایداﺭ کشوﺭهای جهاﻥ صادﺭ شد ﻭ کشوﺭهای جهاﻥ ملزﻡ به پیرﻭی از این قطعنامه شدند ۱۰ سال بعد، دﺭ سال،۲۰۰۲ کنفرانس دیگری دﺭ شهر ﮊﻭهان سبوﺭﮒ دﺭ آفریقای جنوبی دﺭ سطح ﻭزﺭای کشوﺭها ﻭ کاﺭ شناساﻥ محیط زیســت برگزاﺭ شــد ﻭ هدﻑ آﻥ تاکید بر مصــرباﺕ کنفرانس ﺭیر ﻭ اجرایی تر کردﻥ این مصــوباﺕ دﺭ ســطح جهانی بود. مهمترین تعریفی که دﺭ اجلاﺱ ﺭی از توسـعه پایداﺭ اﺭائه شـد، بدین قراﺭ اسـت ” : توسـعه ای که نیازهای کنونی بشـر ﺭا بدﻭﻥ مخاطره افکندﻥ نیاز نسلهای آینده،برآﻭﺭده ساخته ﻭ دﺭ آﻥ به محیط زیست ﻭ ن سلهای فردا نیز توجه شود “. (زندیه، پرﻭﺭدی نژاد )

فاکتورهای مهم در توسعه پایدار

توسعه پایداﺭ اﻭلین باﺭ به مفهوﻡ برآﻭﺭدﻥ نیازهای فعلی بدﻭﻥ از بین بردﻥ قابلیت‌های نسل‌های آینده دﺭ تامین نیازهای خود با یک ﺭﻭیکرد سه جانبه محیطی، اقتصادی ﻭ اجتماعی مطرﺡ گردید. توسعه پایداﺭ حالت تکاملی برنامه‌های توسعه است که با دیدی کل نگر ﻭ نیز با تاکید بر بینشی سیستمی سعی داﺭد ﺭﻭیکردی تعادل بخش ﺭا دنبال نماید. توسعه پایداﺭ عرصه نوینی است که هم زماﻥ هم سیاست ﻭ فرهنگ ﺭا موﺭد توجه قراﺭ می‌دهد ﻭ هم بر ﺭﻭنق اقتصاد ﻭ تجاﺭﺕ ﻭ صـنعت تاکید می‌ﻭﺭزد. هم از محیط زیسـت ﻭ همزیسـتی با طبیعت ﻭ هم از حقوق برابر انسـاﻥ‌ها حمایت کرده ﻭ به مسـائل داخلی ﻭ به مسـائل بین المللی کشـوﺭها می‌پردازد. ﻭاقعیت این اسـت که پایداﺭی دﺭ عصـر جدید تبدیل به معیاﺭ شـده است (ﺭفیعی  ۱۳۹۸،) اگر ﺭﻭزگاﺭی توسـعه صـرفا به معنای تولیدگرایی ﻭ ﺭشـد اقتصـادی بوده امرﻭز این مفهوﻡ دچاﺭ تغییر ماهوی شده ا ست. به طوﺭی که گفته می‌شود توسعه یک امر فراگیر ﻭ چند بعدی ا ست که نه تنها دﺭ حوزه اقتصاد کاﺭبرد داﺭد، بلکه به گسترﺵ کیفی زندگی انساﻥ‌ها، محیط زیست ﻭ تغییر بینش فرهنگی مردﻡ نیز توجه داﺭد. توسعه دﺭ قرﻥ ۲۱ دﺭصوﺭتی به نتایج مطلوﺏ می‌ﺭســد که از ســطح کمی فراتر ﺭفته ﻭ تغییراﺕ عمیقی دﺭ ســازماﻥ‌های اجتماعی ﻭ بینش فکری مردﻡ ایجاد کند. (کشتکاﺭ قلاتی، انصاﺭی ﻭ نازی دیزجی ۱۳۸۹،۱۸، )

برای شرکت در دوره آموزش آمادگی آزمون نظام مهندسی اینجا کلیک کنید

دﺭ موﺭد بحث کلی پایداﺭی می‌تواﻥ به نکاﺕ زیر اشاﺭه نمود:

• -به ﻭاسطه تغییر نیازهای انساﻥ بسته به زماﻥ ﻭ مکاﻥ مفهوﻡ پایداﺭی نیز مرتبا دﺭ حال تغییر است. بنابراین مفهوﻡ پایداﺭی باید جوابگوی زماﻥ حال ﻭ مباحث امرﻭزی باشد ﻭ شاید دﺭ سال‌های آتی تعریفی دیگر دﺭ اﺫهاﻥ شکل گیرد هماﻥ گونه که دﺭ قرﻭﻥ قبل دیدگاه‌ها دﺭ این زمینه از آﺭماﻥ شهرها با توسعه پایداﺭ امرﻭزی متفاﻭﺕ بوده است.
• -پایداﺭی مفهومی پویا است ﻭ تاکید بر بهره گیری از منابع دﺭ حالت ماندگاﺭ داﺭد. (قلمبر دزفولی ۷۳،۱۳۹۱، )

تاﺭیخچه مدیریت ایمنی بهداشت ﻭ محیط زیست ( HSE)

ﻭقوﻉ انقلاﺏ صنعتی دﺭکشوﺭهای اﺭﻭپایی ﻭ جایگزینی نیرﻭی محرکه مکانیکی ﻭ الکتریکی ﻭ تبدیل کاﺭهای دستی به ماشینی منجر به تقسیم کاﺭ، افزایش تولیداﺕ ﻭ سرعت دﺭ انجاﻡ فعالیتها شد که حاصل آﻥ افزایش ﺭیسک ﻭ خطر دﺭ محیط‌های صنعتی ﻭ کاﺭی بود. به دلیل نبود دانش ایمنی کافی دﺭاین صنایع معلولین ﻭ مصدﻭمین ناشی از حوادﺙ کاﺭ میزاﻥ چشمگیری افزایش یافت ﻭ اصطلاﺡ ” لشکر معلولین منچستر ” یاد آﻭﺭ این موضوﻉ است. از این ﺭﻭ اﻭلین قانوﻥ برای ایمنی محیط کاﺭ ﻭ بازﺭسی از آﻥ دﺭ سال ۱۸۲۰ دﺭ انگلستاﻥ به تصویب ﺭسید. دﺭ سال ۱۸۳۳ با تجدید نظر دﺭ قانوﻥ قبلی یک اداﺭه ﺭسمی برای بازﺭسی ایجاد شد ﻭ دﺭ سال ۱۸۴۴ مقرﺭاﺕ مربوﻁ به حفاظت ماشین آﻻﺕ ﻭ استفاده از ﻭسایل پیشگیری ﻭ اعلاﻡ حوادﺙ دﺭ متن قانوﻥ ﻭاﺭد شد. اﻭلین قانوﻥ دﺭ زمینه حفاظت فنی به مفهوﻡ دقیق دﺭ فرانسه دﺭ سال ۱۸۹۳ تدﻭین شد تداﻭﻡ ﻭ تکامل این سلسله مراتب با تاسیس سازماﻥ بین المللی استانداﺭد دﺭ سال ۱۹۴۷ ﻭ پذیرﺵ استانداﺭد بین المللی به جای استانداﺭدها ﻭ قوانین ملی ﻭ ﺭسمی دﺭ دهه‌های گذشته از سوی جامعه بین المللی ﻭاستقبال از آﻥ که تا کنوﻥ ادامه داﺭد. (صفری مند، ﻭالی پوﺭ ۴،۱۳۹۶،)

مدیریت ایمنی بهداشت ﻭ محیط زیست ( HSE)

دﺭ برﺭسی سیستمی، بهداشت، ایمنی ﻭ محیط زیست دﺭ پرﻭﮊه‌های عمرانی، کل تفکر به عنواﻥ مجموعه ای بهم پیوسته میباشد بدین گونه که هریک از اجزاء دﺭ اﺭتباﻁ با دیگر اجزاء بهم مرتبط معنا می‌شود
. HSEبه عنواﻥ یک کل داﺭای مولفه‌های مختلف است که غفلت از هر یک از این مولفه‌ها ﻭ عناصر موجب نادیده گرفتن مبانی اصولی دﺭ سیستم می‌شود. فلسفه HSE دﺭ پرﻭﮊه‌های عمرانی، توسعه پایداﺭ ﻭ کرامت انساﻥ از طریق نگاهی سیستماتیک ﻭ مرتبط با عوامل مختلف بهداشت، ایمنی ﻭ محیط زیست صنعت دﺭ زندگی انساﻥ می‌باشد. این فلسفه ﻭ نگرﺵ، استراتژی به حداقل ﺭساندﻥ اثراﺕ نامطلوﺏ صنعت بر محیط ﻭ افزایش اثراﺕ مطلوﺏ آنها با تامین ایمنی همه جانبه کلیه کاﺭکناﻥ ﻭ همکاﺭاﻥ سازماﻥ، تجهیزاﺕ ﻭ تاسیساﺕ، به صفر ﺭساندﻥ حوادﺙ ﻭ آسیبها از طریق حذﻑ شرایط نا ایمن ﻭ اﺭتقاء سلامت افراد، ایمنی ﻭ محیط زیست دﺭ کلیه سطوﺡ سازماﻥ ﻭ حفاظت از محیط زیست به عنواﻥ سرمایه بشریت ﺭا دنبال می‌کند. نظاﻡ مدیریت یکپاﺭچه HSE با ایجاد بستر فرهنگی خلاق ﻭ نگرشی نو ﻭ سیستماتیک، به تبیین تاثیر متقابل عوامل بهداشت، ایمنی ﻭ محیط زیست پرداخته ﻭ از این طریق نواقص، مخاطراﺕ بالقوه، حوادﺙ ﻭ مشکلاﺕ ﺭا بطوﺭ نظاﻡ مند موﺭد اﺭزیابی قراﺭ داده ﻭ ﺭﻭشهای مبتنی بر پیشگیری ﺭا اﺭائه میدهد. (تقدیسی ۲،۱۳۹۵،)
هرچند دستیابی به نظاﻡ خلاق دﺭ ساختاﺭ نظاﻡ مدیریت فراگیر بهداشت، ایمنی ﻭ محیط زیست ﻭ ﺭﻭیکرد یکپاﺭچه سازی فرایندها ﻭ گردﺵ کاﺭ ﻭ فعالیتهای سه گانه بهداشت، ایمنی ﻭ محیط زیست دﺭ کلیه سطوﺡ صنعت نیازمند تلاشهای زیادی است اما متخصصین ﻭ مدیراﻥ صنعت دﺭ سالهای اخیر گامهای موثری دﺭ جهت شکل گیری ساختاﺭ ﻭ اﺭتقاء اهداﻑ این نظاﻡ مدیریتی برداشته اند بطوﺭیکه امرﻭزه صنعت دﺭ این فاصله زمانی کوتاه شاهد کسب موفقیت‌هایی دﺭ این نظاﻡ مدیریتی بوده است. استقراﺭ نظاﻡ مدیریت HSE دﺭ ﺭاستای تامین اهداﻑ قانوﻥ برنامه چهاﺭﻡ توسعه اقتصادی، اجتماعی ﻭ فرهنگی کشوﺭ نیز می‌باشد. دﺭ ماده ۸۵ این قانوﻥ آمده است:

دﻭلت موظف است ظرﻑ مدﺕ ۶ ماه پس از تصویب این قانوﻥ، ﻻیحه حفظ ﻭ اﺭتقاء سلامت آحاد جامعه ﻭ کاهش مخاطراﺕ تحریک کننده سلامتی ﺭا مشتمل بر نکاﺕ ﺫیل تهیه ﻭ جهت تصویب به مجلس شوﺭای اسلامی اﺭائه کند:

• کاهش حوادﺙ حمل ﻭ نقل از طریق شناسایی نقاﻁ ﻭ محوﺭهای حادثه خیز جاده‌ها ﻭ ﺭاه‌های مواصلاتی ﻭ کاهش نقاﻁ مذکوﺭ به میزاﻥ ٪ ۵۰ تا پایاﻥ برنامه چهاﺭﻡ
• تاکید بر ﺭعایت اصول ایمنی ﻭ مقرﺭاﺕ ﺭاهنمایی ﻭ ﺭانندگی
• اﺭتقاء طرﺡ ایمنی ﻭسایط نقلیه موتوﺭی ﻭ اعمال استانداﺭدهای مهندسی انسانی ﻭ ایمنی ﻻزﻡ
• کاهش مخاطراﺕ تهدید کننده سلامتی دﺭ محیط کاﺭ، آﻻینده‌های هوا، آﺏ، خاﻙ، محصوﻻﺕ کشاﻭﺭزی ﻭ دامی ﻭ تعریف مصادیق، میزاﻥ ﻭ نحوه تعیین ﻭ ﻭصول عواﺭﺽ ﻭ جرایم جبرانی ﻭ چگونگی مصرﻑ منابع حاصله اهداﻑ استراتژی ایمنی دﺭ مدیریت ایمنی بهداشت ﻭ محیط زیست ( HSE ) استراتژی ایمنی دﺭ مدیریت ایمنی بهداشت ﻭ محیط زیست ( HSE ) دﺭ صنعت دﺭ ﺭاستای صیانت از سرمایه‌های ملی از دﻭ بعد نیرﻭی انسانی ﻭ تاسیساﺕ با توجه به دیدگاه‌های اقتصادی، اجتماعی ﻭ فرهنگی قابل ملاحظه می‌باشد.
  اهدافی ﺭا که یک سیستم مدیریت ایمنی دنبال می‌کند عباﺭتند از:

1. پیشگیری از ﻭقوﻉ حوادﺙ ﻭ ﺭﻭیدادهای مضر دﺭ صنعت
2. کاهش میزاﻥ خساﺭاﺕ ﻭ صدماﺕ ﻭاﺭده به تاسیساﺕ ﻭکاﺭکناﻥ
3. ایجاد یک محیط سالم ﻭ ایمن از نظر فیزیکی ﻭ ﺭﻭانی
4. افزایش عملکرد ﻭ میزاﻥ بهره ﻭﺭی کاﺭکناﻥ

مجموعه عوامل که دﺭ یک سیستم مدیریت میتواند دﺭ جهت نیل به اهداﻑ فوق مهم ﻭ اثربخش باشند عباﺭتند از:

• تهیه ﻭ تدﻭین ﺭﻭﺵ‌های اجرایی، دستوﺭالعمل‌های ایمنی کاﺭ ﻭ آتش نشانی ﻭ ﺭﻭزآمد نمودﻥ آنها
• برنامه ﺭیزی ﻭ اجرای موثر آموزﺵ ایمنی افزایش دانش ﻭ مهاﺭتهای علمی ﻭ تخصصی ایمنی، فرهنگ سازی ﻭ نهادینه نمودﻥ ﺭفتاﺭهای ایمن
• بکاﺭگیری ﺭﻭشهای شناسایی مخاطراﺕ، تعیین، طبقه بندی ﺭیسکهای موجود دﺭ محیط کاﺭ ﻭ اﺭائه پیشنهاداﺕ جهت انجاﻡ اقداماﺕ اصلاحی ﻭ کنترل مخاطراﺕ
• استفاده از ﺭﻭشهای نوین دﺭ تحقیقاﺕ حوادﺙ ﻭ ﺭﻭیدادها، تجزیه ﻭ تحلیل ﻭ اﺭزیابی آماﺭ حوادﺙ ﻭ اﺭائه ﺭاهکاﺭی عملی دﺭ جهت کاهش برﻭز میزاﻥ حوادﺙ.
• بازﺭسی فنی ﻭ ایمنی از کلیه تجهیزاﺕ، ﻭسایل ﻭ انجاﻡ ممیزیهای دﻭﺭه ای جهت اﺭزیابی کلیه برنامه‌های ایمن
• تهیه ﻭ تدﻭین دستوﺭالعمل شرایط اضطراﺭی ﻭ تشکیل کمیته‌های بحراﻥ ﻭ انجاﻡ تمرین ﻭ مانوﺭهای عملی دﺭ فواصل زمانی