مقدمه
جوشکاری رایج‌ترین روش اتصال فلزات است و بخشی از صنایع بزذگ ساخت و فولاد محسوب میشود که شامل ساخت سازه‌های فلزی با برش، خمش و اتصال است همچنین میتواند با فرآیندهای دیگری نظیر پرداخت، رنگ آمیزی یا پوشش قطعات فلزی نیز همراه باشد که در مباحث آموزش تانک که به بررسی جوشکاری اجزای مختلف مخزن میپردازد، مورد بررسی قرار میگیرد. عملیات جوشکاری بدلیل صاتعه اشعه شدید ماورا بنفش قوس الکتریکی، تولید گازهای خطرناک و سمی، درگیری با لبه های فلزی تیز و ذرات فلز مذاب داغ، یکی از مشاغل پر دردسر محسوب میشود که در صورت عدم رعایت نکات ایمنی میتواند مشکلات اساسی ایجاد نماید . قرار گرفتن در معرض این شرایط ممکن است منجر به مشکلات سلامتی خاص و خطرات شغلی شود. اغلب جوشكاران جوشكاري را بدون هيچ گونه سيستم آموزشي ساختارمند در زمينه بهداشت و ايمني ياد مي‌گيرند و تعداد كمي از جوشكاران توسط مربيان و دوره‌هاي گواهينامه نظیر آموزش جوشکاری، آموزش اصولی مي‌بينند. از جمله مشکلات مرتبط با سلامتی که در عملیات جوشکاری غیر اصولی رخ میدهد میتوانبه مواردی همچون سوختگی پوست، بیماری های ریوی، مشکلات چشمی، مشکلات شنوایی، مشکلات قلبی و اختلالات استخوانی عضلانی اشاره کرد.
خطرات ایمنی جوشکاری
در عملیات جوشکاری غیر اصولی به دلیل عدم استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مناسب ، خطرات سلامت شغلی مختلف و آسیبهای متعددی از جمله فیزیکی، شیمیایی و روانی برای کسانی که این فعالیت را انجام می دهند و یا کسانی که در مجاورت آن قرار دارند ایجاد میشود. بنابراین، مهم است که از خطرات ناشی از جوشکاری آگاه باشیم و بدانیم که چه اقدامات احتیاطی می توان برای محافظت از خود انجام داد.
چند نمونه از این خطرات مرتبط با جوشکاری در زیر بیان شده است.
قرار گرفتن در معرض دود و گازها
انجام فعالیت های جوشکاری شما را در معرض دودهای گازی نامرئی از جمله ازن، اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای کروم و نیکل و مونوکسید کربن قرار می دهد که به راحتی می تواند به ریه های شما نفوذ کند. بسته به گاز یا دود، غلظت و مدت زمان قرار گرفتن در معرض دود، آسیب ناشی از آن می تواند شدید باشد.
حداقل محدودیت ایمن برای دود جوشکاری وجود ندارد ولی کارفرمایان از نظر قانونی ملزم به کنترل موثر قرار گرفتن در معرض انواع دود جوشکاری هستند..
بیماری های ناشی از دود و گازهای جوشکاری عبارتند از:
پنومونی ( Pneumonia)
قرار گرفتن مداوم در معرض دود و گازهای جوشکاری می تواند منجر به عفونت ریه شود که می تواند به ذات الریه تبدیل شود. با اینکه آنتی بیوتیک ها معمولا می توانند عفونت را متوقف کنند اما ذات الریه شدید می تواند منجر به بستری شدن در بیمارستان، بیماری جدی و مرگ و میر شود.
آسم
در اثر جوشکاری فولادد ضد زنگ به علت وجود کروم شش ظرفیتی، تماس با کلوفونی و یا ایجاد کلرید آمونیوم و کلرید روی در لحیمکاری، مواد آزاد شده از تجزیه رنگها در طی جوشکاری، افراد در معرض ابتلا به آسم قرار میگیرند . در جوشکاری MIG( پایه آلومینیوم) به علت وجود غلظت بالای اوزون نیز حمالت انسداد برونکیال دیده میشود.
سرطان
تمام دودهای جوشکاری در سطح بین المللی “سرطان زا” در نظر گرفته می شوند.
تب دود فلز یا تب استنشاقی:
جوشکاری یا کار گرم روی فلز گالوانیزه و قرار گرفتن در معرض دود جوش فولادی بالا اغلب می تواند منجر به تبی با علائم «شبیه آنفولانزا» شود که معمولاً در ابتدای هفته کاری بدتر می شود. یک باور اشتباه عامیانه وجود دارد که افراد تصور میکنند نوشیدن شیر قبل از جوشکاری کمک می کند تا از ابتلا به تب دود فلز جلوگیری کنند.
تحریک گلو و ریه
از جمله خشکی گلو ، سرفه و سفت شدن سینه
اختالل در سیستم عصبی:
بر اساس مطالعات انجام شده، منگنز موجود در فلزات باعث کاهش عملکرد سیستم اعصاب مرکزی به خصوص کاهش قدرت شناختی میشود.
جوشکاران با اکسید آهن ، دی اکسید سیلیکون غیر بلوری و آزبست، فلوراید، آلومینیوم، کروم، کادمیوم، منگنز، نیکل، اوزون و دی اکسید نیتروژن مواجهه دارند که ترکیب این مواد و استنشاق غلظت بالای آنها در شرایط کاری بد، طی سالهای زیاد میتواند باعث مشکلات ریوی شود.
آتش سوزی و انفجار
آتش سوزی و انفجار دو مورد از خطرات اصلی مرتبط با جوشکاری هستند که در صورت عدم مدیریت مناسب، میتواند باعث عواقب شدیدی از جمله صدمات جدی جانی و مالی بشود.
شوک الکتریکی
در طی فرآیند جوشکاری قوس الکتریکی، از مدارهای الکتریکی برای ایجاد حوضچه ای از فلز مذاب استفاده می شود. بنابراین، هنگام جوشکاری، شما در معرض خطر برق گرفتگی هستید. شوک الکتریکی جدی ترین خطر ناشی از جوشکاری است و می تواند منجر به صدمات و تلفات جدی شود، چه از طریق شوک مستقیم و چه در اثر سقوط از ارتفاع پس از شوک. اگر همزمان با تماس با فلزی که در حال جوشکاری هستید ممکن است بخشی از مدار جوش یا الکترود را لمس کنید و در معرض خطر برق گرفتگی قرار بگیرید.
شرایط الکتریکی خطرناکی که منجر به برق گرفتگی میشود عبارتند از:
شرایط مرطوب.
خیس بودن لباس.
جوشکاری روی کفپوش یا سازه های فلزی.
شرایط تنگ که باید دراز بکشید، زانو بزنید یا خمیده شوید.
لازم به ذکر است که یکی از موثرترین روشهای محافظت از خوردگی فلزات توسط کاتد قرار دادن سطح فلز در یک سلول الکتروشیمیایی است که در دوره حفاظت کاتدی مورد بررسی قرار میگیرد.
برای شرکت در آموزش و دوره حفاظت کاتدیک در نوین پارسیان کلیک کنید
نویز
هنگام انجام فعالیت های جوشکاری، احتمالاً در معرض صداهای بلند و طولانی مدت قرار خواهید گرفت. صدای بلند بالای 85 دسی بل در نظر گرفته میشود و فعالیت‌های جوشکاری مانند برش شعله میتواند سطح صدایی بیش از 100 دسی بل ایجاد کند. این می تواند برای گوش بسیار آسیب رسان باشد و منجر به اختلال شنوایی شود.
قرار گرفتن مداوم یا فوری در معرض صداهای بلند می تواند باعث کاهش دائمی شنوایی ناشی از سر و صدا شود.
کم شنوایی ناشی از سر و صدا می تواند عوارض جانبی زیر داشته باشد:
صدای زنگوله ای یا وزوز در گوش
سرگیجه های دوره ای
افزایش ضربان قلب.
افزایش فشار خون
قرار گرفتن در معرض اشعه های مضر UV و IR
نگاه کردن به نور شدید اشعه ماوراء بنفش که هنگام جوشکاری تولید میشود، بدون PPE مناسب یا تجهیزات جوشکاری، میتواند منجر به یک وضعیت دردناک و گاهی طولانی‌مدت به نام قوس چشم (arc-eye) شود. عوامل زیادی می توانند بر شدت این آسیب تأثیر بگذارند، مانند فاصله، مدت زمان و زاویه نفوذ. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه تحت این شرایط نیز می تواند به طور بالقوه منجر به آب مروارید و از دست دادن بینایی شود.
اشکال دیگر آسیب چشم عبارتند از:
ورود اجسام خارجی به چشم، از جمله شن، جرقه و گرد و غبار.
بخارات و گازهای ذرات معلق که می تواند منجر به ورم ملتحمه شود.
سوختگی
ترکیبی از قوس‌های جوشکاری در دمای بالا، اشعه ماوراء بنفش و فلز مذاب شرایط مستعد سوختگی شدید را بوجود میاورد. این سوختگی ها می توانند روی پوست یا چشم ها تاثیر بگذارند و می توانند بسیار جدی باشند و همچنین می توانند خیلی سریع اتفاق بیفتند.
سوختگی معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که جوشکار فکر میکند میتواند اقدامات احتیاطی را برای چند جوش سریع، انجام ندهد. اما با حفظ نکات و اقدامات کنترلی که در ادامه اشاره خواهد شد، میتوان از سوختگی جلوگیری کنید.
آسیبهای عضلانی- استخوانی
در بین جوشکاران بروز بیماریهای عضلانی- استخوانی نظیر صدمات در ناحیه پشت بدن، درد شانه، کاهش قدرت ماهیچهها، درد مچ، سفید شدن انگشتان و بیماری ناحیه زانو بیشتر دیده شده است. وضعیت فرد هنگام کار کردن ، مخصوصاً هنگام قرار گرفتن قطعه در بالای سر، وجود لرزش در حین کار و حمل بارهای سنگین در بروز اختلالات و بیماریهای فوق مؤثر است. این مشکلات را با روشهای زیر میتوان کاهش داد:
– حمل به روش مناسب
– عدم کار طولانی در یک حالت
– کار در ارتفاع مناسب
– استفاده از زیرپایی هنگامی که فرد به مدت طولانی به حالت ایستاده کار میکند.
– قرار دادن ابزار و تجهیزات جوشکاری در ارتفاع مناسب
– به حداقل رساندن لرزش در حین کار
اقدامات احتیاطی ایمنی جوش
هنگام انجام هر گونه فعالیت جوشکاری، اطمینان از سطوح بالای ایمنی ضروری است. کارفرمای شما مسئولیت قانونی دارد که اطمینان حاصل کند که خطرات موجود در محل کار شما ارزیابی، کنترل و نظارت می شود. آنها باید اطمینان حاصل کنند که ارزیابی ریسک برای محل کار و فعالیت های کاری شما، یا توسط خودشان یا شخص ذیصلاح دیگری انجام شده است.
در ادامه اطلاعات بیشتری در مورد برخی از اقدامات کنترلی که ممکن است در محل کار شما استفاده شود را ارائه میدهیم.
استفاده صحیح از کنترل های مهندسی و تجهیزات حفاظتی تنفسی (RPE)
یکی از مراکز مهم ارائه دهنده شیوه نامه های کنترلی HSE است که یک نهاد دولتی در کشور انگلستان می‌باشد. این سیستم مدیریتی هدفش شناسایی و کنترل ریسکهای بهداشت جسمانی، بهداشت روانی، ایمنی و محیط زیست است که مسئول تشویق، تنظیم و اجرای ایمنی و بهداشت حرفه ای در محیط‌های کاری و همچنین تحقیقات در مورد خطرات شغلی است. این نهاد از سال 2019 مقررات اجرایی خود در رابطه با جوشکاری را تقویت کرده است. در ادامه به موارد مهمی از این مقررات میپردازیم:
- کارفرمایان باید اطمینان حاصل کنند که کنترل های مناسب برای هر گونه فعالیت جوشکاری بدون توجه به مدت زمان فعالیت وجود دارد.
- کارفرمایان باید کنترل های مهندسی مناسبی مانند تهویه محلی اگزوز (LEV) را برای همه جوشکاری های داخلی اعمال کنند. تهویه عمومی کنترل مناسبی برای کاهش قرار گرفتن در معرض دودهای جوشکاری نیست. در جایی که کنترل های مهندسی به تنهایی نمی توانند نوردهی را به اندازه کافی کنترل کنند، RPE مناسب باید ارائه شود. RPE باید به کارگرانی که در خارج از منزل جوشکاری می کنند ارائه شود تا از قرار گرفتن در معرض آنها محافظت شود.
- کلیه جوشکاران باید در مورد هر گونه اقدامات کنترلی به طور مناسب آموزش و آموزش دیده باشند و باید در انجام وظایف خود صلاحیت داشته باشند. به عنوان یک کارمند، شما باید از هر روش کنترلی که کارفرمای شما اعمال می کند پیروی کنید و مطابق با آموزش و دستورالعمل های ارائه شده به شما کار کنید.
همیشه از PPE مناسب استفاده کنید
کارفرما یا مدیر شما موظف است تجهیزات حفاظت شخصی مناسب (PPE) را در اختیار شما قرار دهد. PPE که دریافت می کنید باید شامل موارد زیر باشد:
- تجهیزات حفاظتی تنفسی (RPE).
- کلاه ایمنی جوشکاری با سپر جانبی.
- لباس مقاوم در برابر آتش
- محافظ شنوایی
- چکمه و دستکش.
رعایت الزامات آموزشی و ارتباطی
کارفرمایان وظیفه قانونی دارند که اطمینان حاصل کنند که کارگرانشان به طور موثر در وظایف خود آموزش دیده اند. آنها همچنین باید اطمینان حاصل کنند که کارمندان و کارگرانشان به طور مرتب در جریان اطلاعات پروژه هستند.
هر گونه اطلاعات مرتبط در مورد تجهیزاتی که استفاده می کنید یا فعالیت های کاری شما باید به شما اطلاع داده شود و در صورت لزوم آموزش داده شود. این شامل اطلاعاتی در مورد ارزیابی ریسک و اقدامات کنترلی است که در محل کار شما استفاده می شود.
برای شرشرکت در دوره آموزش tank در نوین پارسیان کلیک کنید
شما مسئولیت قانونی دارید که به گونه ای کار کنید که سلامت و ایمنی خود و سلامت و ایمنی اطرافیانتان را تضمین کند. ضروری است که شما:
- مطابق با آموزش ها و دستورالعمل های ارائه شده توسط کارفرمای خود کار کنید.
- در هر اقدام و الزامی که به سلامت و ایمنی مربوط می شود با کارفرمای خود همکاری کنید.
- از هرگونه اقدامات کنترلی که در نتیجه ارزیابی ریسک محل کار اعمال می شود، به درستی استفاده کنید.
بررسی های لازم قبل از جوشکاری را انجام دهید
شما باید قبل از هر بار استفاده از مجموعه تجهیزات جوشکاری خود، آن را بررسی کنید تا مطمئن شوید که کابل های جوش و جریان برق آسیبی ندیده اند، همه کانکتورها تمیز، آسیب ندیده و به درستی برای جریان مورد نیاز درجه بندی شده اند.
اطلاعات مربوط به نحوه انجام این بررسی ها باید به عنوان بخشی از آموزش و اطلاعاتی که از کارفرمای خود دریافت می کنید به شما ارائه شود.
هرگز نباید از کابل‌های جوش، شاخه‌ها، گیره‌ها یا نگهدارنده‌های مشعل/الکترود با عایق آسیب‌دیده استفاده کنید.
با هرگونه الزامات نظارت بهداشتی همکاری کنید
به طور کلی، هر کارمندی که در معرض دود جوشکاری قرار می گیرد باید به طور منظم نظارت بهداشتی داشته باشد. نظارت بر سلامت برای اطمینان از تشخیص زودهنگام اثرات ناخوشایند ضروری است و می تواند به کارفرمایان در شناسایی مناطقی که اقدامات کنترلی آنها ممکن است ناکافی باشد، کمک کند. شما باید با هرگونه الزامات مراقبت بهداشتی که کارفرمای شما اعمال می کند همکاری کنید.
