جلسه دوم “کلیات اجرای خطوط انتقال گاز سراسری”

اجرای خطوط انتقال گاز سراسری – بادرود به محضر گروه محترم ، در خدمت شما ادامه مطالب موضوع سمینار را پی میگیریم. -مهندس رستگارزاده

توجه : درجهت حفظ کیفیت وداشتن پوششی مناسب و با چسبندگی مطلوب براساس مشخصات فنی. ،لازم است از اجرای پوشش لوله ها بجز موارد تعمیراتی ویا سطوح با متراژ خیلی کم در داخل کانال اجتناب گردد.

 آماده سازی سطوح سرجوشها

  1. Surface  Preparation عدم وجودهرگونه Deffect مانند فرورفتگی، پاشش جوش و باید عاری از هرگونه آلودگی مانند گریس -گردوخاک-ذرات جداشده سطحی-نمکهای حلال -روغن ویاموادقیری باشد.                  
  2. اجرای عملیات Blastingبا مواد ساینده طبق مشخصات وهوای فشرده کمپرسور معادل110 psiاجرای دو مورد فوق طبق  استانداردهای ISO 1126 یا11124 و ASTM 4285میباشد.                        
  3. درجه تمیزی سطوح براساس ISO 8501 انجام و Sa2.5میباشد.                
  4. درزمان بلستینگ درجه حرارت سطح باید بالاتر از ۵ درجه سانتیگراد. و حداقل ۳درجه بیشتر از نقطه شبنم محیط (Dew Point)باشد. و رطوبت نسبی محیط نباید از۸۵درصد بالاتر باشد.  
  5. Humidity  سطوح آماده شده بایدبین ۲ تا۴ ساعت باشرائط محیطی زیرپوشش گردد،چنانچه رطوبت نسبی بیش از۸۵درصد باشد۲ساعت،اگربین ۷۰ تا۸۵درصد باشد۳ساعت و اگر کمتر از۷۰درصد باشد ۴ساعت.    

                             
توجه:

طبق دستور کارفرما از عایق اجراشده تست چسبندگی وکنترل ضخامت براساس مشخصات بعمل آورده خواهدشد.

  1. لوله گذاری وخاکریزی   pipe lowering &back fillفراهم کردن و تامین کلیه ماشین الات و تجهیزات مورد نیاز با در نظرداشتن قطر،وزن و شرائط مسیرخط لوله ازنظر شیبهای طولی و بطورکلی حصول اطمینان ازاجرای ایمن عملیات،از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد.       
  2. پاکسازی ورگلاژ کف ودیواره کانال از وجود هرگونه ناخالصی ومواداضافی که باعث آسیب رسانی به عایق خواهدشد.
  3. ساخت بالشتک ازخاک نرم سرندشده وبه قطر ۱۰میلیمتر. فاصله هربا لشتک ازیکدیگر ۵متروپهنای آن ۴۰سانتیمتر(فاصله لوله تاکف کانال پس ازاستقرارلوله بایدحداقل ۲۰سانتیمترباشد).  
  4. درزمان لوله گذاری نباید لوله تحت تنش قرارگیرد و با فشار درکانال گذاشته شود.                           
  5. درمسیرهای باشیب زیاد(بیش از۱۵درصد) و بدلیل جلوگیری ازخطر آب بردگی وشسته  شدن خاک روی لوله وتخریب کانال لازم است بااستفاده کیسه های اندود شده باقیرکه محتوی بتن خشک است درفواصل حداکثر ۲۵ متری وزیر تاج لوله یاهمان گرده ماهی گذاشته شود تا بتوان خاک اطراف لوله درون کانال را مهار و تثبیت نمود.                                       
  6. درنقاط تجمع آبهای زیرزمینی ویا سیل که تا ارتفاع زیرلوله یا بیشتر بالا آمده باشدو برای جلوگیری از عدم تثبیت خط درکف کانال از       ژئوتکستایل(Geotextile) که درواقع کارآیی وزنه های بتنى(Ston Weight)رادارد استفاده میگردد،(negative buoyancy)    
  7. عملیات اجرای خاک نرم سرندشده یاماسه بایدبلافاصله پس از استقرار خط درکانال. (برای مهارخط درموقعیت وجلوگیری از آسیب دیدن عایق خط )انجام شود.   
  8. ارتفاع گرده ماهی (تاج لوله)پس نشست کردن طبیعى باید حداقل ۵۰سانتیمتر بالاتر از سطح ROWباشد.


خطوط انتقال گاز سراسری – عبور از موانع و تقاطع ها (Crossings)

  1.  تقاطع های هوائی باخطوط انتقال نیرو ومخابرات. ،حداقل فاصله براساس ولتاژ کابل هابه ترتیب زیرمیباشد.،کابلهای باولتاژ۲۰-۶۳-۱۳۲-۲۳۰و۴۰۰کیلو ولت بترتیب ۸ تا ۱۲ متر.             
  2.  حداقل فاصله پایه دکلها برای ۲۰ کیلو ۲۰متر وبرای ۶۳ کیلو وبالاتر۳۰ مترمیباشد. ،کلیه دکلهای فلزی برق تا فاصله ۲۰۰ متری از خطوط گازباید سیم ارت داشته باشند.       
  3.  چنانچه خط انتقال نفت وگاز درمجاورت وموازی یکدیگر قرار گیرند. رعایت حداقل فاصله به شرح زیر الزامی است. تا ۲۴ اینچ ۱۰متر–از۳۰ تا ۴۰ اینچ ۱۲ متر و از ۴۲ تا ۵۶ اینچ ۱۵ متر  
  4.  حداقل فاصله خط گاز باخط آب ۱۵ متر میباشد. مشروط به عدم تداخل درحریم اختصاصی،درصور تقاطع خط گاز باخط آب (فلزی) باید آزمایش تداخل کاتدی انجام گردد.

خطوط انتقال گاز سراسری – عبوراز رودخانه های دائمی وجاری(RIVER  CROSSING)

به ۲روش انجام میگردد.

روش اول :انحراف مسیر آب به یکطرف واجرا و کامل کردن کلیه عملیات وپوشش کامل لوله و سپس برگرداندن آب به مسیری که اجرا به اتمام رسیده و ادامه عملیات تا خارج شدن از رودخانه جهت ممانعت از شناور شدن خط و نیز محافظت از خط (امکان جابجائی یا آسیب به عایق وجوددارد) اجرای غلاف بتنی (Concreat Coat Weight)دور لوله طبق مشخصات انجام میگردد.CCW                        

 روش دوم :عبور از بعضی رودخانه ها امکان پذیر نمی باشد،وباید با احدات پل نسبت به عبور خط لوله اقدام کرد.

در زمان عبور خط لوله از رودخانه ها و قبل از اجرای CCW قطعه مورد نظر هیدرتست خواهدشد. نصب را کشیلد قبل از اجرای CCWالزامی میباشد. بطور کلی در محلهای عبور خط لوله ازهر نوع تقاطع باید نصب را کشیلد انجام گردد.

مشخصات نحوه عبور خط لوله از جاده ها و اینکه جاده ها از نظر درجه اهمیت و نوع کاربری دسته بندی می شوند متفاوت می باشد. (بزرگراهها-جاده های اصلی بین شهری-جاده های پرترافیک -جاده های روستایی و جاده های اختصاصى).طبق نقشه ها و دستور کارفرما برای عبور خط از تعدادی ازجاده ها نیاز به حفر تونل و برای تعدادی دیگر با حفاری کانال و بریدن جاده انجام میگردد. عمق کانال در تقاطع ها و براساس نوع باری که باید تحمل کند متفاوت باخط اصلی میباشد.درتقاطع هایی که جاده برش داده میشود،نصب Bearing Slabبه اندازه عرض جاده بعلاوه ۶متر(۳مترازهرطرف) الزامی میباشد.

حفاری جهت عبورخط ازیر آب به روش HDDانجام میگردد.Horizontal Directional Drilling

استفاده ازخمهای سرد یاخمهای پیش ساخته دربین خمهای مضاعف(SAG BENDS& OVER BENDS)طرفین تقاطع مجاز نخواهدبود.

حداقل فاصله ارتفاعی درمحل تلاقی خطوط لوله باهرخط دیگر ۹۰سانتیمتر میباشد. (از زیر لوله گاز تاروی لوله دیگر)و نیز نصب Warning Slab ونوار خطر بایدانجام گردد. اجرای عمل حفاظت عایق ازخط قدیمی تر  درمحل تلاقی واصلاح وتعمیرات عایقی (درصورت آسیب دیدگی احتمالی )توسط مجری خط جدیدانجام میگردد.           

  اجرای خطوط انتقال گاز سراسری – نصب تاسیسات فرستنده و گیرنده توپک: Pig launcher & receiver

نصب شیرها واتصالات Valves  Installation 

  1. درصورت عدم وجود پوشش کارخانه ای روی ولوها،اجرای پوشش درمحل کارگاه وطبق مشخصات انجام خواهدشد.کلیه شیرآلات قبل از نصب باید از طرف بازرسی فنی آزمایش وبازرسی گردد. گریسکاری وباز وبسته کردن بصورت دستی وبا گاز نیتروژن قبل ازنصب بایدانجام شود، نصب شیرآلات ایستگاههای میان مسیری طبق نقشه ها وجانمائی درنقاط تعیین شده اجرا و جهت حفاظت بصورت فنس کشی محصور خواهدشد.              
  2. به جهت جلوگیری ازانتقال الکتریسیته مربوط به حفاظت کاتدیک(CP) ازخط به تاسیسات ،درمحل های ورودی وخروجی نصب اتصالات عایقی Insulating Coupling or Flange)اجرا میگردد،درزمان جوشکاری قطعه به خط رعایت مشخصات واصول فنی در راستای عدم آسیب رسانی ازاهمیت ویژه ای برخوردارمیباشد،استفاده ازپارچه ویاگونی مرطوب جهت خنک نگهداشن قسمت عایقی قطعه ضروری میباشد. آزمایش عایق الکتریکی قبل وبعد از نصب الزامی میباشد. واردکردن هرنوع تنشی که سلامت قطعه را تهدیدکند مجاز نمیباشد.     
  3. به جهت جلوگیری ازهرگونه حرکت وجابجایی خط وممانعت ازآسیب به تاسیسات ،نصب فلنج های مهارکننده (Anchor Flange)درمحلهای ورودی وخروجی خط لوله به تاسیسات اجرامیگردد. قبل ازجوشکاری ونصب انکر باید احداث پیت انجام شود،حفاری پیت براساس نقشه وابعاد آن متناسب باقطرخط لوله خواهدبود،سپس شبکه های میلگردانجام میگردد، پس ازاتمام جوشکاری واتصال انکربه خط،آزمایش هیدروتست روی بخشی که در بتن مدفون خواهدشد انجام میگردد،پس ازتکمیل کلیه مراحل اجرائى واخذ تائیدیه های لارم واتصال این بخش به خط اصلی ،عملیات بتن ریزی انجام میگردد.نصب راکشیلد دوروبه  طولی که دربتن دفن میگردد الزامی است.اجرای بتن ریزی باید طی یک مرحله انجام گردد. عیار بتن حداقل ۲۵۰وبتن مسلح خواهد بود.     

توجه :کلیه سرجوشها ئی که درمحل هرتقاطع ویا درون پوششهای بتنی قرار دارند صددرصد پرتونگاری خواهندشد.

اجرای خطوط انتقال گاز سراسری – عبور از بزرگراه:

بصورت حفر تونل براساس محاسبات فنی و مهندسی و طبق نقشه تائید شده و اخذ مجوز از مرجع ذیصلاح انجام میگردد، حفاری به روش PIPE  JACKING اجرا میگردد. پس از تائید حفاری تونل باید غلاف فلزی در داخل تونل نصب گردد،قطرغلاف باید طبق اندازه داده شده درنقشه ها انتخاب و عاری از هرگونه برجستگی یافرورفتگی باشدوباید نسبت به نفوذ آب کاملا عایق باشد،درمرحله بعدی باید نصب مقره ها Insulator با فواصل مشخص دور لوله انجام شود و بارعایت مسائل ایمنی وفنی نسبت به قرار دادن لوله به درون غلاف اقدام گردد،پس از استقرار لوله در درون غلاف(Casing)باید درپوشهای لاستیکی انتهای آن (END  SEAL)نصب و با تسمه های S.Sمحکم گردند،لوله های هواکش پس ازکامل شدن تقاطع طبق نقشه اجرامیگردد. و آزمایش مربوط به عایق الکتریکی جهت اطینان ازسلامت عایق خط انجام میگردد.

اجرای خطوط انتقال گاز سراسری – آزمایشات هیدرواستاتیک خط لوله:(Hydrosjatic Pressure testes).               

کلیات:ارائه جزء به جزء آزمایشات به کارفرما ۱۴ روزقبل ازاجرای تست،فراهم کزن کلیه ماشین آلات و تجهیزات متناسب باعملیات شامل مخازن آب-پمپهای تزریق آب وفشار-اتصالات -انواع فشار سنجها -حرارت سنجها-کمپرسور-دستگاههای اثبات-توپک ها و بطورکلی هرآنچه که پیش نیاز عملیات است ،اعمال تمهیدات لازم درخصوص مسائل ایمنی وکلاHSE ،انجام نصب تله های موقت.قطعه بندی خط طبق مشحصات وشرائط مسیر،تامین آب موردنیاز ،مجوز استفاده ازآب (آنالیزشیمیائی)

اجرای خطوط انتقال گاز سراسری – برنامه اجرائی :Executive progress                             

ا-پس از نصب هدرهای موقت و اتمام عملیات اجرائی خط و به جهت پاکسازی کردن داخل لوله از هرگونه ناخالصی ومواد زائد جامانده در زمان اجرا،نسبت به ارسال پیگ تمیز کننده  (Cleaning pig)اقدام خواهد شد.سرعت حرکت پیگ نباید کمتراز۱/۲ و بیشتر از۲/۵ متر بر ثانیه باشد.

جهت اجرای عملیات هیدروتست ازدوروش زیر استفاده میشود.

  1. بافشارمعادل ۱/۵برابر فشار طراحی وطبق استاندارد.
  2. بافشارحداکثری high levelکه حاشیه امنی جهت حصول اطمینان ازعدم وجود هرگونه اشکال وروشی تاثیرگذار ومطمئن برای پاکسازی حداکثرى عیوب میباشد.

تعریف پیگ:Pipe line inspection gauge 

به تجهیزاتی گفته میشودکه درطرحهای مختلف جهت اهداف گوناگون تولید و عمدتا در. خطوط انتقال گاز ونفت وفراورده های نفتی وآب استفاده میگردد.           

۱-اهداف پیگرانی 

  1. بازرسی و کنترل خطوط انتقال درزمان اجرا وبهره برداری درجهت حصول اطمینان ازسلامت وتثبیت کیفیت خطوط 
  2. بدلیل وجود آلاینده هادرگاز وفراورده های نفتی وسایر مواد زائد از جمله رطوبت -دی اکسید کربن- سولفورهیدروژن-اسیدها و شن و ماسه وته نشینی در لوله وایجاد رسوب وپیل های خوردگی که بعضا باعث گرفتگی وتنگی مسیر عبور سیال میگردند و منتج به افت فشار وبهم خوردن سیستم و تنظیمات و در نتیجه تحمیل ضرر و زیان خواهند شد،جهت جلوگیری ازبروز موارد بالا ضرورت استفاده ازپیگ را اجتناب ناپذیر میکند.
  3. باتوجه به کارآئی پیگها،در صورت استفاده اصولی و بجا کمک مؤثری به طول عمر. مفید خطوط و روشی در جهت تداوم کارکرد خطوط میباشد.

دسته بندی پیگ ها Pigs categorize    

  الف:معمولی وسرویس دهنده

  1. Cleaning pig(Scraper  که برای پاکسازی هر گونه مواد زائد درون لوله کاربرد دارد. 
  2. Gauging pig(Caliperکه برای اندازه گیری داخل لوله به جهت حصول اطمینان. از عدم آسیب دیدگی شامل لهیدگی ،نفوذ اضافی پاس ریشه ،فرورفتگی ونیز صحت خمهای اجرا شده. بکار میبرند،برای پیگ اندازه صفحه ای مدور ازجنس آلومینیم و در ضخامتهای مختلف نصب میگردد. تا قطر۴ اینچ ضخافت ۳ میلیمتر،از ۶تا ۱۲ اینج ضخامت ۶ میلیمترواز ۱۴ اینچ به بالا به ضخامت ۱۲ میلیمتر،قطر صفحه برابربا. ۹۵ درصد قطر داخلی ضخیمترین لوله مصرف شده درخط میباشد. 
  3. Flooding pig برای پرکردن خط باآب بکاربرده میشود.     
  4. Dewatering pigبرای تخلیه آب درون خط پس از هیدروتست و خشک کردن استفاده می شود،پیگهای نامبرده شده  بالا از پیگهای قابل استفاده درزمان اجرا Constructionهستند.           

#باتوجه به شرائط مسیرخط لوله درنقاط تقاطع ها و نقاط ریسک پذیراز لوله با ضخامت بیشتر استفاده میگردد.

ب-پیگهای ژله ای Jelly pigs 

جهت Wax Removal &Line Cleaning &Corrosion inhabitation و همچنین برای تغییر کاربری خطوط چندفازه Separation of Productاستفاده میشود.

  ج-پیگهای هوشمند Intelligent Pigs

 شامل 

  1. Magnetic Flux  Leakage جهت اندازه گیری انواع خوردگی ،حفره ها، ترک و فرورفتگی و ضخامت لوله
  2. التراسونیک Ultrasonic  جهت اندازه گیری ترک ،Dent،و کنترل خوردگی با بکارگیری تکنولوژی مدرن NDTو ضخامت جداره لوله.    
  3. Transverse field inspection
  4. ۴-Geometric inspection tools

ردیفهای ۳و۲ در زمان بهره برداری کاربری دارند.


انجام عملیات هیدروتست صرفا در راستای حصول اطمينان ازصحت وسلامت کلیه متریال واتصالات وشیرآلات وکلا اجزاء تشکیل دهنده یک خط لوله ونیز کلیه جوشهای انجام شده اجرامیگردد،و بنوعی تائیدکننده وگارانتی تمام موارد و بخشهای دخیل دراحداث خط لوله ازجمله طراحی ،خریدمتریال ،مدیریت اجرا ومجری عملیات و…میباشد.بنابراین دقت وتوجه ویژه ای برای اجرای هرچه بهتر وکیفیت مطلوب آزمایشات هیدروتست باید انجام و اعمال گردد.اجرای عملیات هیدروتست طبق IGS-C-PL-100 انجام میگردد.

مهم#جهت امکان عبور پیگ برای عملیات مختلف باید دقت لازم درخصوص تامین وخرید متریال ازجمله شیرآلات وسه راهیها وفلنج بکاربرده شود که ازنظر قطر داخلی برابر باقطر داخلی خط لوله باشد،

اجرای خطوط انتقال گاز سراسری – برنامه اجرائی :Executive progress                                

 ا-پس ازنصب هدرهای موقت و اتمام عملیات اجرائی خط و به جهت پاکسازی کردن داخل لوله از هرگونه ناخالصی و مواد زائد جامانده درزمان اجرا نسبت به ارسال پیگ تمیز کننده  (Cleaning pig)اقدام خواهدشد.سرعت حرکت پیگ نباید کمتر از۱/۲ وبیشتر از ۲/۵متربرثانیه باشد. پس از اتمام ماموریت پیگ تمیز کننده وخارج کردن آن از تله موقت تعبیه شده درانتهای section نسبت به ارسال پیگ اندازه اقدام میگردد.

2-پیگ اندازه Gauging pig(caliper:

پس ازپاکسازی درونی خط. ودرجهت مطمئن شدن ازیکنواخت بودن قطرداخلی وعاری بودن ازهرگونه DEFECTارسال پیگ انجام میشود.صحت یاعدم صحت عملیات این مرحله ازمقدارتخریب لبه های صفحه اندازه وطبق مشخصات تعیین میگردد.

3-تزریق آب به خط بوسیله Flooding water pig:

قبل ازارسال پیگ حجمی معادل ۴۰۰ تا۵۰۰مترازطول خط ارآب پرشده وسپس باتوپک پرکننده .بافشارپمپ تزریق آب تمام قطعه موردآزمایش راازآب پرنموده بطوریکه دبی آب خروجی پمپ به مقداری .باشد که توپک باسرعت ۱۰ تا ۱۵متر دردقیقه قادربه حرکت باشد.آبگیری بایدحتی المقدوردرlow pohnt انجام شود.حجم آبی که جلو پیگ است به تناسب اختلاف ارتفاع قطعه متغیراست  بطوریکه فشارجلوی پیگ از۲ بارکمترنباشد(جهت کنترل سرعت پیگ) توجه## دمای آب درزمان آبگیری نباید از ۲درجه سانتیگراد کمترباشد،آب تزریق شده جلوی پیگ باعث حرکت راحتتر پیگ  وجلوگیرى از سوختگی وسایش بشقابکهای لاستیکی  نصب شده روی پیگ میگردد.

4-آزمایش عدم وجودهوا:

وجودهوادرخط باعث بروز اختلال دراجرای آزمایش میشود.وبایدازعدم وجودهوا اطمینان حاصل گردد،این آزمایش قبل از تست مقاومت وطبق فرمول ومشخصات انجام میشود.

5-آزمایش مقاومت:

به ۲روش انجام میگردد،۱-روش سیکلی cycle test این روش برای لوله های ERWازقطر۲۰ اینچ وکمتراستفاده میشود،دراین روش خط بنحوی تقسیم بندی میگردد که فشاردرlow point معادل ۹۰درصدتنش تسلیم لوله باکمترین ضخامت موجوددرقطعه ویا۱/۵برابرفشارطراحی )هرکدام کمترشد)ودرhigh point ضریبی ازفشارطراحی براساس class location باشد.پس ازرسىدن به فشاربه حدفشارتست ،خط به مدت ۳۰دقیقه دراي فشارنگهداشته وسپس به نصف تقلیل داده خواهدشد،مجددافشار رابه حدفشارتست بالابرده میشود(۲بارتکرار) واگرمشکلی پیش نیامد آزمایش تائید است .

6-روش تسلیم yield test:

برای لوله های SAWباقطر۲۴اىنچ وبیشتر ،وفشار درlow point هرقطعه باید۱۱۰درصد تنش تسلیم ودر high point حداقل ۹۵درصدتنش تسلیم  براساس کمترین. ضخامت درآن قطعه باشد،پس ازرسیدن فشار به ۵۰درصدفشارتست تغییرات فشارحاصله از مقدارآب اضافه شده تاحد فشارآزمایش طبق فرم نمودارثبت وخط برای ۴ساعت درفشارتست باقى میماند اگر دراین مدت افت  فشارتست درحد ۱بارباشد بااضافه کزن آب فشارراافزایش واگر بیش ار۱ باراضافه فشار بود مقداری آب تخلیه وباثبت فشارطبق ارقام داده شده عملیات قابل قبول میباشد .

7-یکنواخت سازی :

پس ازتائیدآزمایشات عدم وجودهوا ومقاومت وکاهش  یکنواختی فشار وحرارت  کنترل میگرددومدت زمان دوره یکنواختی بستگى به اختلاف  آب درداخل خط ودمای محیط دارد،جهت یکنواخت شدن فشار  خط وحرارت برای مدت ۳روز تحت نظر خواهدبود ثبت دماوفشارتوسط دستگاههای ثبات. وحداقل یکبار قرائت فشارودماى خط در۲۴ساعت درطول زمان زمان آزمایش یکنواختی ضروری است.

8-تخلیه و خشک کردن خطDewatering         

پس ازتائید آزمایش نشتی Leakage test نسبت به تخلیه آب درون لوله اقدام میگردد،چنانچه خط برای مدت طولانی مورد بهره برداری قرارنگیرد باید با تزریق گازنیتروژن و یا دیگر گازهای بی اثر بافشار یک کیلوگرم برسانتی مترمربع و تا زمان بهره برداری حفاظت و نگهداری میگردد.

اجرای خطوط انتقال گاز سراسری – روشهای خشک کردن خط DRYING

از آنجائیکه آب درون لوله بویژه درخطوط با طول زیادوlow point ها کاملا تخلیه نخواهدشد. از روشهای زیر جهت خشک کردن استفاده میشود،۱-تزریق متانول۲-روش خلاء ۳-تزریق گازگرم ۴-هوای خشک ۵-گازنیتروژن توسط Foam pig

پس از تائید آزمایشات هیدروتست ،اجرای جوشکاری نقاط TIE INدرجهت دوختن ویکپارچه کردن خط لوله انجام خواهدشد.

توجه حداکثر طول قطعات یک خط لوله که جهت هیدروتست به قطعات کوچکتر تقسیم میگردد. و با در نظر گرفتن اختلاف ارتفاع وشرائط مسیر خط حدود ۲۰ کیلومتر میباشد.

توجه فاصله بین اجرای هرBendروی لوله مستقیم معادل ۶ فوت برای خطوط تا ۲۰ اینچ و برای لوله های بزرگتر معادل ۳برابر OD میباشد حداکثر انحراف در طول لوله، برای لوله های تا قطر۴ اینچ به مقدار۴ میلیمىتر، برای۶ اینچ به مقدار۶ میلیمتر، برای لوله های ۸تا۱۲ اینچ به مقدار۱۰ میلیمتر،برای لوله های ۱۴ تا ۲۰ اینچ به مقدار۱۴ میلیمتر، برای لوله های ۲۴تا ۳۶ اینچ به مقدار ۱۶میلیمتر وبرای بالاتر از ۳۶ اینچ به مقدار۲۰میلیمتر.فاصله انشعابات روی خطوط اصلی گاز نباید از ۲ برابر متوسط قطر انشعاب کمتر باشد،هرگاه فاصله دو انشعاب از۱/۳ کمتر باشد باید پد تقویتی اجرا شود.واحد ردیف تراکم:به تراکم انسانی و ساختمانی در محدوده خطوط انتقال گاز بطول ۱۶۵۰ متر و عرض ۴۰۰متر(۲۰۰مترازطرفین محورخط لوله) اطلاق میگردد.مقدار درصد پرتو نگاری درنقاط واحد تراکم وLocation class به ترتیب زیر میباشد،کلاس یک، ۱۰ درصد،کلاس دو،۱۵درصد ،کلاس سه،۴۰ درصد، و کلاس چهار،۷۵درصد،موارد تکمیلی:عملیات تنش زدائی برای ضخامت بیش از۱/۲۵ اینچ از لوله های کربن استیل معمولی الزامی میباشد، همچنین طبق ASME BVP بخش VIII برای متریال کربن حاوی  بیش از 0.33 درصد یا معادل کربن 0.65 درصد و حاوی کرم و۱/۴ منگنز و بدلیل سرعت زیاد در سرد شدن جوشهای این نوع فولاد توصیه به تنش زدائی دارد.

حفاظت کاتدیک:Cathodic protection

  اولین روش حفاظت خطوط لوله در برابر خوردگی اجرای پوشش عایقی سطوح لوله ها میباشد،درصورت اعمال پوشش اصولی و بدون نقص روی خطوط لوله نیاز به حفاظت کاتدیک را کمرنگ خواهدکرد، سر جوشها درزهای طولی لوله و محل جوشکاری لوله های اسپیرال محل های آسیب پذیر در برابر خوردگی میباشند(دراین نقاط بدلیل برجستگی های محل جوشها ضخامت عایق کمتر از سطح لوله ها است).دونوع خوردگی وجود دارد،شیمیائی و الکتروشیمیائی.

خطوط لوله به دو روش جنرال حفاظت میگردد،

  1. روش جریان مستقیم (DC)که توسط Rectifier انجام میگردد.         
  2. -روش آند فداشونده

فعل وانفعالات الکتروشیمیائی درآند تولیدالکترون ودر کاتد مصرف الکترون دارد و یکی از روشهای جلوگیری از خوردگی میباشد،نقاط آندی و کاتدی در فرآیند خوردگی لوله های دفنی وجود دارد که با انتقال جریان الکتریسیته از محیطهای آندی از فلز به نقاط پیرامون خوردگی اتفاق می افتد و در محیطهای کاتدی که جریان از محیط اطراف به فلز میرسد خوردگی صورت نمیگیرد. برای اجرای حفاظت باید به موارد زیر توجه گردد:

  1. اندازه گیری مقاومت زمین
  2. بستر آندی و ایستگاه حفاظت
  3. نظارت برسیستم C.P

پوشش محافظ داخل لوله:Lining

از روشهای محافظت ازسطوح داخلی لوله است که با مواد مختلف و متناسب با نوع سیال و درجهت جلوگیری ازخوردگی و کمترشدن اصطکاک و سایش داخل لوله اجرا می گردد.

روش عمومی الکترو شیمیائى CPبه شرح زیر:pipe to soil potentials & surface potentials (cell-to-cell. &soil resistivity measurement      ASME B31G

حداکثر فاصله نصب شیرآلات LBV براساس کلاس خطوط گاز ۱-کلاس یک ،۳۲ کیلومتر ۲-کلاس دو ،۲۴کیلومتر ۳-کلاس سه ،۱۶کیلومتر ۴- کلاس چهار،۱۲ کیلومتر

نصب علائم و مارکرها در تقاطعها، طول مسیر خط لوله و محدوده تاسیسات،نقاط دارای ریسک ،نقاطی که خط لوله تغییر مسیر میدهد . روی مارکر ها مشخصات خط شامل نوع فراورده،کیلومتر و نام بهره بردار …… درج خواهدشد.

تاسیسات ارسال و دریافت توپک:pig launcher & receiver units این تاسیسات برای خطوط لوله خشکی و دریائی وازسایز ۴تا۵۶ اینچ و برای سیالهای گازی ،هیدروکربنها و سایر سیالها و برای اهداف مختلفی احداث میگردد.

توجه حداکثر Dent مجاز معادل ۲ درصد قطر اسمی لوله میباشد این عیب نباید Sharp باشد.هرگونه Defect روی سیم طولی لوله که باعث کاهش ضخامت شود مجاز نمیباشد.

سیکل مراحل ساخت خط لوله :

  1. طراحی
  2. اجرا وساخت
  3. راه اندازی
  4. نگهداری
  5. مرمت واصلاح
  6. مدرک سازی

سیستم کنترل : SCADA     supervisory control and data acquisition

سطح بالا و جمع آوری داده ها. سیستمی نرم افزاری و سخت افزاری است که ازطریق آن میتوان وضعیت و عملکرد یک پلنت صنعتی را مانیتو رو کنترل نمود.عموما جهت کنترل و نظارت بر فرآیند و در محدوده ای وسیع و از راه دور استفاده میشود بسترهای مختك مخابراتی شامل لینکهای رادیوئى وماهواره ای ،فیبرنوری ،شبکه ارتباطی و خطوط تلفن برای این منظور کاربرد فراوان دارند.

توجه برای تعمیرات خطوط میتوان از ۲ روش استفاده نمود(تعمیرات اصلی وتعمیرات فرعی)به شرح زیر;  

grinding repair cut out & replacement    temporary leak clamp     epoxi sleeve repair          stopple &bypass operation stand off sleeve repair    patch repair&weld deposition  mechanical repair

باسپاس از دوستان ارجمند ،کلیات عملیات احداث خطوط لوله گاز بطور خلاصه تقدیم گردید،کاستی ها را نادیده بگیرید و بر من ببخشید، امیدوارم مثمر ثمر واقع گردد ،از اینکه وقت گروه را به بنده دادید سپاسگزارم.باسپاس و قدردانی ازیکایک عزیزان، بدرود.

جلسه اول “کلیات اجرای خطوط انتقال گاز سراسری” از مهندس رستگارزاده

نظرات بسته شده اند.